Cena prądu w Polsce rośnie, a wielu Polaków z niepokojem obserwuje coraz wyższe rachunki za energię elektryczną nie do końca zdając sobie sprawę, ile kosztuje 1 kWh prądu i jakie inne czynniki wpływają na ostateczną wysokość rachunku za energię elektryczną.
Dowiedz się więcej o tym, czym są taryfy za prąd, którą z nich wybrać dla siebie i poznaj składowe wpływające na cenę energii elektrycznej. W tym artykule podpowiadamy też skuteczne sposoby na oszczędzanie prądu w gospodarstwach domowych.
Taryfa za prąd jest jedną ze składowych cen prądu w Polsce. Każdy odbiorca energii, czy to przedsiębiorcy, czy osoby prywatne, mają do wyboru kilka rodzajów taryf. Różnią się one od siebie między innymi zasadami naliczania opłat za prąd.
Co oznaczają litery w taryfie za prąd? W Polsce mamy dziś cztery rodzaje taryf za prąd:
To podstawowe taryfy za prąd, które mogą zostać uszczegółowione o konkretne parametry. Wtedy, co danej litery dodaje się dwie cyfry. Między innymi od wyboru taryfy zależy ostateczna cena prądu.
Co oznaczają cyfry w taryfie za prąd?
Dzięki różnym strefom czasowym w taryfie za prąd można wybrać taką taryfę, która oferuje niższe stawki za energię pobieraną w godzinach lub dniach, w których gospodarstwo domowe lub przedsiębiorstwo ma na nie większe zapotrzebowanie. Odbiorcy mogą zaoszczędzić korzystając z niższych cen prądu, na przykład robiąc pranie, nastawiając zmywarkę lub piekarnik w godzinach nocnych, lub w weekendy.
Za 1 kWh prądu w 2023 r. zapłacimy w Polsce od 0,94 zł do 1,03 zł.
Ile kosztuje prąd w Polsce i jaki jest wzrost cen prądu w 2023 roku w porównaniu z ubiegłymi latami? Ceny prądu wzrosły o około 62% względem roku 2019 - wielu konsumentów boryka się ze znacznym wzrostem opłat, może to skutkować decyzją o efektywniejszym oszczędzaniu energii lub zaciągnięciem pożyczki online na spłatę dotychczasowych zobowiązań. Zgodnie z cennikiem za styczeń 2023 r. 1 kilowatogodzina (kWh) prądu kosztuje od 0,94 zł do 1,03 zł (cena w taryfie G11 + koszt dostarczenia prądu). Ceny prądu różnią się w zależności od regionu.
Jednostka 1 kWh cena prądu w 2023 r. u wybranych sprzedawców (bez VAT)
Energa Obrót | Tauron Sprzedaż | PGE Obrót | Enea | |
G11 (w limicie) | 0,41 zł / kWh | 0,41 zł / kWh | 0,41 zł / kWh | 0,41 zł / kWh |
G11 (po przekroczeniu limitu) | 1,13 zł / kWh | 1,11 zł / kWh | 1,05 zł / kWh | 1,05 zł / kWh |
G12 (w limicie) | 0,48 zł / kWh (dzień) 0,31 zł / kWh (noc) | 0,49 zł / kWh (dzień) 0,27 zł / kWh (noc) | 0,47 zł / kWh (dzień) 0,29 zł / kWh (noc) | 0,51 zł / kWh (dzień) 0,24 zł / kWh (noc) |
G12 (po przekroczeniu limitu) | 1,31 zł / kWh (dzień) 0,85 zł / kWh (noc) | 1,3 zł / kWh (dzień) 0,77 zł / kWh (noc) | 1,2 zł / kWh (dzień) 0,75 zł / kWh (noc) | 1,32 zł / kWh (dzień) 0,6 zł / kWh (noc) |
Dlaczego ceny prądu w 2023 tak drastycznie wzrosły? Oto trzy najważniejsze powody, które wpłynęły na ostateczną cenę prądu w 2023 roku w Polsce.
Po pierwsze, w 2023 roku obowiązują nowe taryfy na sprzedaż energii, zatwierdzone przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Każda zużyta 1 kWh, która znajdzie się powyżej limitu 2000 kWh będzie kosztować od 0,94 zł do 1,03 zł brutto.
Po drugie, rząd przywrócił pierwotną stawkę VAT, która w 2022 roku została obniżona z 23% do 5%. Powrót do poprzedniej stawki VAT wpłynął także na odbiorców korzystających z Tarczy Solidarnościowej - chociaż korzystają oni z cennika za 2022 rok, cena prądu posiada już 23% VAT.
Po trzecie, w 2023 roku obowiązują limity rocznego zużycia dla gospodarstw domowych, rodzin wielodzietnych, osób niepełnosprawnych itd. Jeśli roczny limit zużycia nie zostanie przekroczony, odbiorca zapłaci rachunek za prąd ze stawką z 2022 roku powiększoną o VAT. W przypadku przekroczenia limitu, nadwyżka zostanie objęta nowym, wyższym cennikiem z 2023 roku.
Zrozumienie, ile kosztuje kilowat prądu w danym okresie rozliczeniowym u różnych sprzedawców i poznanie ich oferty, może pomóc w podjęciu decyzji, z którym z nich warto podpisać umowę na dostawę prądu. Zmiana operatora oraz zredukowanie zużycia prądu pomaga zmniejszyć rachunki za prąd. Stawki brutto mogą różnić się na poszczególnym obszarze kraju. Najwięcej zapłacą za prąd osoby mieszkające w dużym polskim mieście.
Jak obliczyć wysokość rachunku do zapłaty w danym mieście? Wystarczy pomnożyć poniższy koszt za 1 kWh przez szacowane zużycie:
Każde województwo może posiadać inne ceny prądu. Wszystko dlatego, że na danym terenie (Katowic, w Gdańsku itp.) zwykle działa jeden operator systemu dystrybucyjnego, a także kilku sprzedawców. Każdy operator systemu dystrybucyjnego posiada własny cennik, obejmujący koszt dostarczenia prądu do odbiorcy oraz zużywaną energię elektryczną. Klienci nie mogą zmienić dostawcy prądu, który odpowiada za przesył, jednak mogą zmienić sprzedawcę, od którego kupują energię. Podpisanie umowy z innym niż dotychczas sprzedawcą prądu, może obniżyć miesięczne rachunki za energię elektryczną.
Czy przy wyborze optymalnego sprzedawcy prądu w danym regionie warto kierować się rankingami sprzedawców? Niestety nie, ponieważ ostateczne ceny mogą zależeć od indywidualnego zużycia. Mniejsze zużycie nie zmniejsza stałych opłat, a przy większym zużyciu bardziej liczy się cena za 1 kilowatogodzinę prądu.
W 2023 roku cena 1 kWh wynosi średnio 1 zł (0,94- 1,03 zł). W 2022 roku cena wynosiła 0,77 zł, w 2021 roku 0,74 zł, w 2020 roku 0,68 zł, a w 2019 roku 0,61 zł za 1 kWh. Są to wartości uśrednione dla całej Polski, ponieważ poszczególne stawki mogą różnić się w zależności od regionu.
O ile ceny prądu w 2023 roku w porównaniu z 2019 rokiem wzrosły o około 62%, o tyle największe skutki podwyżek polscy konsumenci odnotowali w 2023 roku, kiedy to średnio za 1 kWh przychodzi im płacić o około 23 grosze więcej.
W pierwszej połowie 2022 roku gospodarstwa domowe zostały całkowicie zwolnione z akcyzy za prąd, a do października 2022 roku obowiązywała niższa stawka VAT wynosząca 5% (obniżona z 23%). W sumie w 2022 roku odbiorcy zaoszczędzili na tych obniżkach około 340 zł rocznie. Jednak nawet mimo tych obniżek, ceny energii elektrycznej wzrosły. Działania rządowe miały na celu wyłącznie zniwelowanie drastycznych podwyżek i przyniesienie chwilowej ulgi portfelom Polaków.
Jednym z powodów wyższych cen prądu w 2023 roku jest też podwyżka VAT - o ile w 2022 roku cena VAT wynosiła 5%, o tyle w 2023 roku wróciła do swojej poprzedniej wartości 23%. Bezpośrednio wpływa to na wysokość rachunków, bez względu na osiągnięty limit w rządowym programie Tarczy Solidarnościowej. Chociaż dla użytkowników zużywających prąd do limitu 2000 kWh rocznie mają obowiązywać stawki z 2022 roku, będą one podwyższone o aktualną, wyższą stawkę VAT.
Ustanowienie nowych stawek cen za prąd przez operatorów dystrybucyjnych musi zostać zaakceptowane przez Urząd Regulacji Energetyki. W tym celu dystrybutorzy muszą złożyć odpowiedni wniosek i uzasadnić konieczność zmiany cen. O ile duzi operatorzy, tacy jak Tauron, Energa, Enea, PGE czy EON) muszą uzyskać zgodę prezesa URE, o tyle mniejsi sprzedawcy prądu mogą samodzielnie tworzyć swoje cenniki. W efekcie oferują często konkurencyjne ceny, aby przyciągnąć do siebie jak najwięcej klientów.
Ostateczna cena prądu, którą płacą odbiorcy, jest sumą kilku składowych. Te składniki to:
Podsumowując, na ostateczną cenę prądu, która jest widoczna na rachunku za energię elektryczną, wpływają opłaty ponoszone dla dystrybutora i sprzedawcy. Cena prądu zawiera więc nie tylko faktyczny koszt zużycia, ale i podatek VAT, koszty przesyłowe, koszty własne i marżę dystrybutora, wszelkie podatki i opłaty rządowe.
Tarcza Solidarnościowa to projekt rządowy, który ma na celu „zamrożenie” cen prądu. Jest gwarancją utrzymania cen prądu w 2023 roku na poziomie tych z 2022 roku. Tarcza Solidarnościowa ma obowiązywać w 2023 roku i nie wiadomo jeszcze, czy zostanie przedłużona. Uprawnieni odbiorcy to konsumenci korzystający z taryfy G oraz Go, posiadający roczne zużycie prądu mieszczące się w następujących limitach:
Z niższej cen prądu w 2023 roku mogą też skorzystać mikro, mali i średni przedsiębiorcy. W ich przypadku stawka za prąd wyniesie 785 zł/MWh. Przedsiębiorcy kwalifikujący się do niższej ceny prądu muszą spełnić określone wymagania: zatrudniać poniżej 250 pracowników, posiadać roczny obrót nieprzekraczający 50 mln euro i korzystać z energii elektrycznej tylko na podstawowe potrzeby związane z działalnością firmy.
Oszczędzanie prądu to jeden z najszybszych i najbardziej efektywnych sposobów na szybkie obniżenie rachunków za energię elektryczną. Zmniejszenie zużycia prądu przekłada się bezpośrednio na wysokość rachunków. Razem z wyborem taryfy za prąd z najniższą ceną za 1 kWh w odpowiedniej strefie czasowej, można zapewnić sobie niższe miesięczne opłaty.
Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, aby płacić mniej za domowe zużycie prądu, jest podpisanie umowy z dostawcą prądu, który oferuje najniższe ceny za 1 kWh. Wymaga to od konsumenta nieco zachodu, ponieważ konieczne jest przeanalizowanie ofert dostępnych na rynku, sprawdzenie warunków aktualnej umowy, ewentualnie rozwiązanie dotychczasowej i zawarcie nowej umowy. Średnia oszczędność wyłącznie po zmianie dostawcy prądu na tańszego może wynieść nawet do 10% miesięcznie.
Kolejną składową comiesięcznych rachunków za prąd jest zużycie energii elektrycznej. Energia elektryczna zużywana jest głównie na pobieranie mocy przez urządzenia elektryczne: AGD, RTV, komputery, a tak��e ogrzewanie i oświetlenie.
Konsumenci mogą więc obniżyć ceny rachunków za prąd wybierając najbardziej energooszczędne sprzęty w swojej klasie oraz skracając czas ich użytkowania. Coraz więcej producentów decyduje się na postawienie na energooszczędne sprzęty elektryczne, dlatego wybór lodówki, pralki, suszarki, piekarnika czy płyty grzewczej, która pobiera mniej prądu niż dotychczasowy sprzęt nie powinno być trudnym zadaniem.
Najbardziej efektywne są jednak proste kroki, takie jak gaszenie światła po wyjściu z pokoju, wyłączanie światła, korzystanie z żarówek energooszczędnych, niepozostawianie urządzeń w trybie stand-by (trybie czuwania). To proste nawyki, które przynoszą dobre efekty, nie są czasochłonne i nie wpływają negatywnie na komfort życia.
Na stale zwiększające się ceny prądu ma wpływ wiele różnych czynników, a to, ile będzie kosztował prąd w przyszłości wciąż spędza sen z powiek konsumentom indywidualnym i przedsiębiorcom. Konsumujemy coraz więcej energii, a dostęp do zasobów energetycznych jest ograniczony i momentami utrudniony np. wskutek konfliktów zbrojnych czy polityki i decyzji państw eksportujących surowce. Wzrastają także ceny uprawnień do emisji CO2 oraz koszty uzyskania zielonych certyfikatów.
Ograniczoną czasowo pomocą dla polskich gospodarstw domowych jest Tarcza Solidarnościowa, która zamraża ceny prądu, chroniąc konsumentów przed dużymi skokami cen energii. Stałe ceny energii zagwarantowane są do określonych limitów.
Czy można uniknąć negatywnych skutków podwyżek cen za 1 kWh? Coraz większą popularnością cieszą się alternatywne sposoby wytwarzania energii elektrycznej i wykorzystywanie zasobów z odnawialnych źródeł energii - elektrowni fotowoltaicznych, atomowych czy wiatrowych.
03.03.2023
527
1204